ಜಂತಿ ಮನೆ ಮತ್ತು ಮಳೆ-೧

ಮಳೆಗಾಲ ಬರೈತಿ ಅನ್ನೋ ತಿಂಗ್ಲ ಮುಂಚಿತವಾಗಿಯೇ ಜಂತಿ ಮನೆ ರಿಪೇರಿ ಕಾಮಗಾರಿ ಚಾಲೋ ಆಗತಿತ್ತ. ಯಾಕಂದ್ರ ನೆಮ್ಮದಿಯಿಂದ ಮಳೆಗಾಲ ಮುಗಿಸಬೇಕಲ್ಲ ಅದ್ಕ. ಮಳೆ ಆರಂಭಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ಜಂತಿ ಮನಿ ಮಾಳಿಗಿಗೆ ಮಣ್ಣ ಹಾಕಿ ಮನೆಯನ್ನ ಸದೃಢವನ್ನಾಗಿಸುವುದು ಮೊದಲ ಕಾರ್ಯ. ಹೀಗಾಗಿ ಅಪ್ಪ ಮಟ್ಟಿ ಮಣ್ಣು ಅಥವಾ ಹೆಂಟಿ ಮಣ್ಣು ಹಾಕಿಸಲು ಆಡರ್ರ್ ಕೊಡ್ತಾ ಇದ್ದ. ಅದು ಒಂದು ಎತ್ತಿ ಬಂಡಿ ಎಷ್ಟು ಮಣ್ಣು. ಈ ಮಣ್ಷು ಹಾಕಿಸಲು ಅದೇಷ್ಟೋ ಬಾರೀ ಚೌಕಾಸಿ ಬೇರೆ. ಕೊನೆಗೆ ೧೦, ೨೦ ರುಪಾಯಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿ ಮನೆಯ ಅಂಗಳಕ್ಕೆ ಮಣ್ಣು ಬಿದ್ದಿರುತಿತ್ತು. 

ಹೀಗೆ ಬಿದ್ದ ಮಣ್ಣಮ್ನ ಜಂತಿ ಮನಿಯ ಮಾಳಿಗೆ ಕಾಣಿಸುವುದೇ ಹರ ಸಾಹಸವಾಗಿತ್ತು. ಯಾಕಂದ್ರೆ ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಮಾಳಿಗೆಗೆ ಹೋಗಲು ಮೆಟ್ಟಿಲು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಇದರ ಬದಲಾಗಿ ಏಣಿ ಸಹಾಯದಿಂದ ಮಾಳಿಗೆಗೆ ಮಣ್ಣು ಹಾಕುವ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಅದೊಂದು ವರ್ಷ ನಾನು, ಅವ್ವ, ಅಪ್ಪ ಮೂವರೇ ಮಾಳಿಗೆಗೆ ಮಣ್ಣು ಹಾಕುತಿದ್ದೇವು. ಏಕಾಏಕಿ ಏಣಿಯ ಹಲ್ಲು ಮುರಿದು ಅಪ್ಪನ ಕಾಲಿಗೆ ಗಾಯವಾಗಿತ್ತು. ಇದಾದ ನಂತರದ ಏಣಿಯ ಕಾಲು ಹಿಡಿದು ಮಾಳಿಗೆಗೆ ಮಣ್ಣು ಹಾಕುತಿದ್ದೇವು. ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಸಾರಿ ಓಣಿಯ ಎರಡ್ಮೂರು ಜನರನ್ಮು ಕರೆದು ಮಾಳಿಗಿಗೆ ಮಣ್ಣು ಹಾಕುತಿದ್ದೇವು.

ಮಾಳಿಗೆ ಮಣ್ಣು ಕಂಡರೆ ಮುಗಿತು ಎನ್ನುವಂತಿಲ್ಲ. ಅದರ ಅಸಲಿಯತ್ತು ನಂತರ ತಿಳಿತಾಯಿತ್ತು. ಯಾಕಂದ್ರ ಹಾಕಿದ ಮಣ್ಣು ಸರಿ ಇದ್ರ ಮಾಳಗಿ ಗಟ್ಟಿ ಆಗ್ತಾ ಇತ್ತು. ಇಲ್ಲಂದ್ರ ಮಾಳಿಗಿ ತುಂಬ ಕಾಂಗ್ರೆಸ ಕಸ ಬೆಳೆದು ಅದನ್ನು ಕೀಳುವುದೇ ಕಾಯಕವಾಗಿ ಬಿಡುತಿತ್ತು. ಒಂದು ವೇಳೆ ಮಣ್ಣು ಸರಿ ಇಲ್ಲದೇ ಮಾಳಿಗೆ ಮೇಲೆ ಕಸ ಬೆಳೆದರೆ ಆ ವರ್ಷದ ಮಳೆಗಾಲ ಆ ದೇವರಿಗೆ ಪ್ರೀತಿ ಅನ್ನುವಂತಾಗುತಿತ್ತು. ಯಾಕಂದ್ರೆ, ಕಸ ಕಿತ್ತು ವಾರದಲ್ಲೇ ಮತ್ತೆ ಕಸ ಬೆಳೆಯಲು ಆರಂಭಿಸುತಿತ್ತು. ಹೀಗೆ ಕಸ ಕಿತ್ತು ಕಿತ್ತು ಮಾಳಿಗೆ ಸಡಿಲಗೊಂಡು ಮಳೆಯಾದರೆ ಮನೆಯಲ್ಲ ಸೂರಿ ಜೀವನ ನರಕವಾಗಿ ಬಿಡುತಿತ್ತು. ಮಾಳಿಗೆ ಹತ್ತಿ ಆ ಮಣ್ಣನ್ನು ಕಾಲಿಲೇ ತುಳಿದು ಭದ್ರ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲೇ ಕಣ್ಣಿರೇ ಮಳೆಯಾಗಿ ಸುರಿದು ಬಿಡುತಿದ್ದವು..

ಮಳೆಗಾಲ ಆರಂಭವಾದೊಡನೆ ಮನೆಗೆ ಗೋಡೆ, ಜಂತಿಗಳು ಕಣ್ಣೀರು ಸುರಿಸಲು ಆರಂಭ ಮಾಡುತಿದ್ದವು.....

-ಮಂಜುನಾಥ ಗದಗಿನ

ಮುಂದುವರೆಯುವುದು...

ಜಂತಿಮನೆ ಮತ್ತು ಇಲಿ...

ಆಗಾಗ ಉದುರಿ ಬೀಳುವ ಮಣ್ಣಿನ ನಡುವೆ ಬದುಕು ಸಾಗಿವುದು ಅದೇಷ್ಟು ಕಷ್ಟ. ಆದರೆ, ಹಳ್ಳಿಗರಿಗೆ ಇದೇ ಜೀವನ. ಯಾಕಂದರೆ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಬಹುತೇಕ ನಾವುಗಳು ಜಂತಿಮನೆಗಳನ್ನೇ ಕಾಣುತ್ತಿವೆ. ಇವುಗಳಿಗೆ ಜಂತಿಮನೆಗಳು ಎಂದರೆ ಕರೆಯಲು ಕಾರಣವು ಇದೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಹಿರಿಕರು ಜಂತಿ ಕಟ್ಟಿಗೆಯಿಂದ ಮನೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಜಂತಿ ಕಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲೇ ಮನೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಲು ಒಂದು ಸಕಾರಣವೂ ಇತ್ತು. ಜಂತಿ ಕಟ್ಟಿಗೆಗಳಿಗೆ ಹುಳು ಹಿಡಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವುಗಳು ಹೆಚ್ಚುಕಾಲ ಬಾಳಿಕೆ ಬರುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಒಂದು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲೇ ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯರು ಮನೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುವಾಗ ಈ ಜಂತಿ ಕಟ್ಟಿಗೆಗಳನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ನಾವುಗಳು ಇಂದು ಈ ಮನೆಗಳನ್ನು ಜಂತಿ ಮನೆಗಳನು ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿವೆ. 

ಜಂತಿಮನೆಗಳಿಗೆ ಜಂತಿಕಟ್ಟಿಗೆ ಒಂದಿಷ್ಟು ಗಿಡದ ತಪ್ಪಲು ಹಾಕಿ ಮನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಹೀಗೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿದ ಮನೆಗಳು ನೂರಾರು ವರ್ಷಗಳು ಕಳೆದರೂ ಹಾಗೇ ಇವೆ. ಅದೇಷ್ಟೋ ತಲೆಮಾರುಗಳಿಗೆ ಆಶ್ರಯಗಳನ್ನು ನೀಡಿವೆ. ಆದರೆ, ಈ ಜಂತಿಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸ ಮಾಡುವುದೇ ಒಂದು ರಣರೋಚಕ.

ಹೌದು, ಜಂತಿಮನೆಗಳು ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಆಶ್ರಯ ನೀಡುತಿರಲಿಲ್ಲ. ಮೇಲಿನ ಜಂತಿಯಲ್ಲಿ ಹಾವು, ಹೆಗ್ಗಣ್ಣ, ಚೇಳು, ಇಲಿ ಹೀಗೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೂ ಪಾಲಕನಾಗಿತ್ತು ಜಂತಿಮನೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸ ಮಾಡಿದವರು ಗಟ್ಟಿಗರೇ ಸೈ. ನಾನು ಕೂಡಾ ಜಂತಿಮನೆಯಲ್ಲೇ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದವ. ರಾತ್ರಿ ಆಯಿತು ಎಂದರೆ ಸಾಕು ಮನೆಯ ಮೇಲಿಂದ ಅದೇನೋ ಒಂದು ತರಹ ಸದ್ದು ಸದಾ ಕೇಳಿಬರುತಿತ್ತು. ಅದೇಷ್ಟೇ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರೂ ಆ ಸದ್ದಿನ ದಾರಿ ಕಂಡು ಹಿಡಿಯಲು ಅಸಾಧ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಒಂದು ಸಾರಿ ಈ ಕಡೆ ಕೇಳಿದರೆ ಮತ್ತೊಂದು ಸಾರಿ ಆ ಕಡೆ ಕೇಳಿ ಬರುತ್ತಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ನಾನು ಆಗ ಚಿಕ್ಕವನಿಂದ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಇದು ದೆವ್ವದ ಇರಬಹುದು ಎಂದು ಭಾವಿ ಅರ್ಧ ಹೊದ್ದ ಚಾದರನ್ನು ಪೂರ್ಣ ಹೊದ್ದು ಮಲಗಿದ ರಾತ್ರಿಗಳಿಗೆ ಲೆಕ್ಕವೇ ಇಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೂ ಇತ್ತು. ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಹಿಂದೆ ಒಂದು ದೊಡ್ಡದಾದ ಹುಣಸೆ ಮರ ಇದೆ. ಆ ಮರದಲ್ಲಿ ದೆವ್ವಗಳು ಕುಳಿತುಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಮಾತು ಆಗಾಗ ಕೇಳಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದವು. ನಾನು ಕೂಡಾ ಅದೇ ದೆವ್ವಗಳು ಬಂದು ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಮೇಲೆ ಓಡಾಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದ್ದೆ. ಆದರೆ, ಅದೊಂದು ದಿನ ಅಪ್ಪ ಇಲಿ ಹಿಡಿಯುವ ಯಂತ್ರ ತಂದು ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಫೀಸ್ ಬಜ್ಜೆಯನ್ನು ಹಾಕಿ ಜಂತಿಯ ಮೇಲೆ ಇಟ್ಟು ಮಲಗಿದ. ನಾನು ಯಾಕೆಂದು ಕೇಳಿದ್ದಕ್ಕೆ ನಾಳೆ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸುಮ್ಮನಾಗಿಸಿದ. ಆದರೆ, ಮರುದಿನ ಬೆಳಗಾಗುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪ ಆ ಇಲಿ ಹಿಡಿಯುವ ಯಂತ್ರವನ್ನು ಹೊರಗೆ ತೆಗೆದಾಗ ಅದಲ್ಲಿ ಬರೋಬ್ಬರಿ ನಾಲ್ಕು ಇಲಿಗಳು ಒಂದೇ ಚಾಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡಿದ್ದವು. ಅದು ಆ ಬಜ್ಜಿ ಆಸೆಗಾಗಿ ಎಂಬ ವಿಷಯ ಬೇರೆ. ಆದರೆ, ಅಪ್ಪ ಆಗಾ ಹೇಳಿದ ರಾತ್ರಿ ಈ ಇಲಿಗಳೇ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲ ಸದ್ದು ಮಾಡಿ ನಿದ್ದೆ ಹಾಳು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದವು ಎಂದು. ನಾನು ಅರೇಕ್ಷಣ ನಿಟ್ಟುಸಿರು ಬಿಟ್ಟು ದೆವ್ವ ಎಂಬ ಭ್ರಮೆಯಿಂದ ಹೊರ ಬಂದು ನೆಮ್ಮದಿಯಿಂದ ನಿದ್ದೆ ಮಾಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದೆ. 

-ಮಂಜುನಾಥ ಗದಗಿನ.

ಮುಂದುವರೆಯುವುದು....

(ಜಂತಿಮನೆ ಮತ್ತು ಮಳೆ)